Dyt.Özgenur Topaloğlu

Kış Mevsiminde D Vitamini Eksikliği

Kışa merhaba dediğimiz şu günlerde günlük güneşlenme süresi de önemli ölçüde azalmaktadır. Gündüz süresinin kısalmasının yanı sıra bulutlu gün sayısının artışı da yeterli güneşli gün sayısını iyice azaltmaktadır. Bunun vücudumuza etkisi nedir diyecek olursak çok önemli bir konuya kapı aralamış oluruz.  Burada insan vücudu için temel diyebileceğimiz D vitaminine parantez de açmış oluyoruz. Yeteri kadar güneş ışığını alamama vücut için olumsuz etkilere sebep olur. Ülkemizin bulunduğu coğrafi konum gereği kış mevsiminde güneş ışınları eğik açıyla gelir. Güneş ışınları D vitamini sentezi için gereklidir. Beslenme ile D vitamininin en fazla %10-20’sini karşılayabiliyorken güneş ışınlarıyla %80-90’ı karşılanır. İnsan derisi güneşin ultraviyole ışını ile 15-30 dakika temas ettiğinde ihtiyacı olan günlük D vitaminini sentezler.  Kışın ışınlar eğik açıyla geldiği için D vitamini oluşumu da yetersiz kalır. D vitamini sentezlenmesini engelleyen diğer faktörler ise koyu renk ten rengi, yaşlanmaya bağlı deri incelmesi, 8 faktörden yüksek korumalı güneş koruyucu kullanmak, karaciğer ve böbrek yetmezliği, obezite, chron ve çölyak gibi bağırsak emilim bozuklukları, steroid grubu ilaç kullanmak. 

D vitamininin vücudumuzdaki işlevine gelecek olursak kalsiyumun emilimini ve vücutta kullanımını sağlar, böbreklerden kalsiyum atılımını azaltır ve kalsiyumunun kemiklerde tutulmasını sağlar. Bu sayede kemik ve diş sağlığına büyük katkısı vardır. Kanda D vitamini seviyesi 20 ng/ml altındaysa yetersizlik, 20-30 ng/ml arasındaysa eksiklik olarak tanımlanır. Peki D vitamini yetersizliği sonucunda neler meydana gelir? D vitamini yetersizliği kısa dönemde yorgunluk, halsizlik, mutsuzluk, kemik-eklem ağrıları, kas ağrısı, baş ağrısı, kilo vermeye direnç gösterme gibi etkileri varken uzun dönemde raşitizm, osteomalasia gibi hastalıklara sebep olur. Yapılan son araştırmalarda ise D vitamini eksikliğinin şizofreni, depresyon, astım, tip1 diyabet, MS, osteoartrit, tansiyon gibi hastalıklarla da ilişkili olduğu düşünülüyor. 

Beslenmeyle D vitamini ihtiyacını karşılamak imkansızdır. Yağlı balıklar, yumurta ve yağlı sütte D vitamini vardır. Bunlar dışında D vitaminiyle zenginleştirilmiş yiyeceklerde bulunur. Ülkemizde mayıs-kasım ayları arasında günde 30 dakika baş, yüz, el, kol, ayak ve bacakların güneş ışığına doğrudan temas ettirilmesi ile birlikte yeterli ve dengeli beslenmeyle D vitamini gereksinmelerini karşılayabilirler. Bu koşullar sağlanamıyorsa önerilen düzeyde ve doktor kontrolünde D vitamini desteği kullanmak gerekir. Günlük önerilen düzey 400 IU olarak belirlenmiştir. Fakat bu düzey eksikliğe, bireye, yaşa ve ihtiyaca göre değişebilir.

Sağlıklı günler dilerim. 28.10.2021

Henüz Yorum yok

İlk yorumu siz yazın.

Yorum Bırakın

E-Mail adresiniz yayınlanmaz.







Yazarın Diğer Makaleleri