Bugün Mısır'ın seçilmiş ilk Cumhurbaşkanı olan Muhammed Mursi'nin şehit edilişinin birinci yılı... Muhammed Mursi, Mısır tarihinde demokratik seçimle yönetime gelen ilk sivil lider... 3 Temmuz 2013 akşamı, kendisinin atadığı eski Genelkurmay Başkanı Abdulfettah Sisi'nin öncülüğünde gerçekleştirilen bir darbeyle devrildi. Hakkında birçok dava açıldı, idama çarptırıldı. O ise demir parmaklıklar ardından şu sözlerle kendini savundu "Siz beni yargılayamazsınız, ben hala halkın seçtiği meşru bir cumhurbaşkanıyım"... İşte Darbeci Sisi'ye ve destekçilerine boğun eğmeyen Mursi'nin yaşam hikayesi....

MUHAMMED MURSİ KİMDİR?

Muhammed Mursi, 8 Ağustos 1951 tarihinde, Mısır'ın kuzeyindeki Şarkiye iline bağlı Eladva köyünde doğdu. Beş kardeşin en büyüğü olan Muhammed Mursi ilk eğitimini orada aldı. Babası çiftçi annesi ise ev hanımıydı. Mühendislik lisansını Kahire Üniversitesi'nde aldı (1975 ve 1978). Mühendislik doktorasını Güney Kaliforniya Üniversitesi'nde tamamladı (1982). Northridge Kaliforniya Eyalet Üniversitesi'nde yardımcı doçent oldu (1982-1985). Ardından eğitim vermek için Mısır'daki Zagazig Üniversitesi'ne geldi.

SİYASETE ATILIMI

İdeolojik bakımdan yakın olduğu Müslüman Kardeşler hareketi içerisinde siyasete atıldı. Mursi 2000 ve 2005 yılları arasında milletvekili oldu. Müslüman Kardeşler'in yasal olarak seçime katılmaları mümkün olmadığından parlamentoya bağımsız siyasetçi olarak girdi. Tam 5 yıl Mısır Halk Meclisi üyeliği yaptı. 2011 Mısır Devrimi'ne muhalif bir lider olarak destek verdi ve 30 Nisan 2011 tarihinde Müslüman Kardeşler'in kurduğu, Özgürlük ve Adalet Partisi'nin başkanı seçildi.

2012 Mısır cumhurbaşkanlığı seçimleri'nde Müslüman Kardeşler'in aday gösterdiği Hayrat Şatır'ın adaylığı düşünce, yerine Muhammed Mursi seçildi. Yoğun seçim kampanyası yürüttü. İlk turda %25.5 oy aldı ve ikinci tura girmeye hak kazandı. İkinci turda da %51.73 oy alarak, 5. cumhurbaşkanı oldu.

2012–13 Mısır protestoları adıyla bilinen, 3 Temmuz 2013 tarihinde yapılan büyük gösteriler sonucu Mısır ordusu askeri bir müdahale ile yönetime el koydu. Mursi ise darbeyi kabul etmediğini açıkladı ve yandaşlarına direnmelerini söyledi. Muhammed Mursi'nin gözaltına alındığı, ev hapsinde tutulacağı bildirildi.

VEFATI

16 Mayıs 2015 günü mahkeme tarafından idam cezasına çarptırıldı. 16 Haziran 2015 günü hakkında açılan "casusluk" davasından müebbet hapse mahkûm olurken, "cezaevi baskınları" davasında ise mahkeme idam kararını onadı.

Sağlık durumunun kötüye gitmesinden sonra, 17 Haziran 2019 tarihinde, Cumhurbaşkanı seçilmesinden yedi sene sonra duruşma sırasında hayatını kaybetti.

RABİA İŞARET NASIL DOĞDU?

Mısır'da 3 Temmuz'da gerçekleşen askeri darbeye karşı direnişin merkezi haline gelen Rabiatü'l Adeviyye Meydanı'nda ortaya çıkan ve 4 parmakla yapılan "R4BIA işareti", dünyada son yılların en hızlı yaygınlık kazanan sembolü oldu.

İşaret için çizilen ve sarı-siyah renklerden oluşan logo da sosyal medya ve benzeri pek çok internet mecrasının yanında gündelik hayatta da çok büyük görünürlüğe ulaştı. Malezya'dan Fas'a, İslam ülkelerinin tamamında hızla yayılan işaretin logosu milyonlarca internet kullanıcısının profil resmi oldu.

İŞARET TÜRKİYE'DE CUMHURBAŞKANI ERDOĞAN İLE KARŞILIK BULDU

Cumhurbaşkanı Erdoğan da Rabia işaretini seçim meydanlarında sıksık kullanarak birlik mesajı verdi. 

Erdoğan, yaptığı Rabia işaretiyle ilgili mitinglerde yaptığı 4 parmak 'Rabia' selamının doğrudan Mısır'daki Rabia işareti olmadığını belirtti. Cumhurbaşkanı, 'Rabia' işaretinin Muhammed Mursi'nin cezaevine girmesinden sonra çıktığının altını çizdi. Erdoğan meydanlardan sık sık 'Rabia' işareti yaparak "Tek millet, tek bayrak, tek vatan, tek devlet" sloganıyla birlik mesajı verdi ve kitleler tarafından kısa sürede benimsendi. Erdoğan bu işaretin anlamları içinde Esma'nın da bulunduğunu söylemişti.

ERDOĞAN: MURSİ TÜRKİYE'DEKİ UYGULAMAYI MISIR'A ALMAK İSTEYEN BİR İNSANDI

Erdoğan "Mursi Türkiye'deki uygulamayı Mısır'a almak isteyen bir insandı. Rabia işareti bir defa Mursi'nin cezaevine girmesinden sonra çıktı. Rabia işaretini kullanıyorum ama tek millet, tek bayrak, tek vatan, tek devlet anlamında. Aynı zamanda da Esma anlamı var tabii ki. 18 yaşındaki kızın şehit edilişi ortada. Acaba buna bu şekilde ağlayanlar ona ağlıyor mu?" diye konuştu.

İŞARET İÇİN İNGİLİZCE, ARAPÇA VE TÜRKÇE YAYIN YAPAN İNTERNET SİTESİ KURULDU

Bunun yanında "R4BIA işareti" için İngilizce, Arapça ve Türkçe yayın yapan bir de internet sitesi kuruldu.

"www.r4bia.com" adresinden uluslararası kamuoyunu dikkate alarak yayın yapan sitede, "R4BIA işaretinin" nasıl doğduğu ile logosunun ne anlama geldiğine yer veriliyor. Ayrıca siteden çok sayıda video ve fotoğraf da yayınlanıyor.

Başbakan Recep Tayyip Erdoğan'ın izlerken göz yaşlarına hakim olamadığı, Müslüman Kardeşler hareketinin önde gelen isimlerinden Muhammed Biltaci'nin Rabiatü'l Adeviyye'de hayatını kaybeden kızı Esma'ya yazdığı mektubu konu edinen video da sitede yer alıyor. "Esma'ya mektup" Arapça, İngilizce ve Türkçe olarak video klip haline getirilerek siteye konulmuş.

3 dilde yayın yapan bir internet sitesinde yer alan "R4BIA nasıl doğdu" başlıklı yazıda, şunlar kaydediliyor:

"Bu işaretin sahipleri, 3 Temmuz 2013 tarihinde Mısır'da yapılan askeri darbe tarafından Rabiatü'l Adeviyye Meydanı'nda şehit edildi. Mısır tarihinin seçilmiş ilk cumhurbaşkanı için kullandıkları oylarına, inançlarına, özgürlüklerine ve geleceklerine sahip çıkmak isteyen Mısır halkı, dünya tarihinde eşi benzeri olmayan sivil direnişlerini 28 Haziran 2013 tarihinde Rabiatü'l Adeviyye Meydanı'nda başlattı. Dört parmaklarıyla işareti ilk defa o meydanda yaptılar. El işaretinin ilk kim tarafından yapıldığı, fikrin kime ait olduğu hiçbir zaman bilinmedi."

Yazıda, işareti en başta kullananların Mısır ordusunun müdahalesi sırasında şehit olduğu bilgisine de yer veriliyor. Ayrıca "R4BIA"nın ne anlama geldiği sorusuna da Rabiatü'l Adeviyye Meydanı'ndakilerin şu cevabı verdiği aktarılıyor:

"Bunun adı 'Rabia İşareti'dir. Arapçada Rabia 'dördüncü, dört' demektir. Bu meydanın adı, İslam'ın ilk asırlarında Kudüs'te vefat eden, Allah'ın takvalı kullarından Rabiatü'l Adeviyye hanımdan gelir. Çünkü Rabia, ailesinin dördüncü evladı olduğu için bu ismi almıştı. Buna vurgu yapmak için bu işareti kullanıyoruz. İkinci önemli konu da Muhammed Mursi, Cemal Abdunnasır, Enver Sedat ve Hüsnü Mübarek'ten sonra Mısır'ın dördüncü cumhurbaşkanı oldu. Onu da hatırlatmış oluyoruz. Ayrıca Tahrir Meydanı'ında darbeye destek vermek için toplananlar iki parmaklarıyla 'zafer işareti' yapıyor. Biz onlarla bir olamayız. Onlardan ayrılmak için bu işareti yapıyoruz ve yaygınlaştırıyoruz."

SARI VE SİYAH RENKLER NE ANLAMA GELİYOR?

İnternet sitesinde, "R4BIA işareti"ni imgelemek için çizilen ve milyonlarca insanın sosyal medya profil fotoğrafı olan logodaki renklerin ne anlama geldiği ise şöyle açıklanıyor:

"Tüm dünyada yaygınlık kazanan bu işaret için çizilen onlarca logo içinde sarı ve siyah renklerde olanı daha çok kabul gördü. İnsanlar bu logoyu her yerde kullanmaya başladı. Logoyu çizenler, sarı renk ile Müslümanların ilk kıblesi Kudüs'te bulunan Kubbetüs Sahra'nın altın sarısı kubbesine, siyah renk ile de Kabe-i Mükerreme'nin siyah örtüsüne atıfta bulunuyorlar."

İşaretin, İslam dünyasının ortak malı olduğu belirtilen sitede; "R4BIA işareti, Batı'nın ve Doğu'nun yıllardır İslam'a ve Müslümanlara karşı devam eden siyasi, ekonomik ve kültürel tüm baskı, zulüm ve katliamlarına karşı bir uyanışın sembolüdür. Batı'ya ait çifte standart demokrasi, insan hakları, özgürlük, eşitlik, yaşam hakkı gibi tüm kavramlar Bosna'da, Filistin'de, Suriye'de ve son olarak Mısır'da iflas etti. R4BIA işaretiyle beraber bu ve benzeri kavramlar bu kez İslam dininin referanslarıyla yeniden üretilecektir" ifadelerine yer veriliyor.

Sitedeki bir diğer bölümde de "R4BIA nedir?" sorusuna şu cevaplar veriliyor:

"R4BIA bir özgürlük sembolüdür. R4BIA yeni bir özgürlük ve adalet hareketinin doğuşudur

RABIA yeni bir dünyanın kuruluş müjdesidir. RABIA, Müslümanların yeniden dünya sahnesine çıkışıdır

RABIA adalet, özgürlük ve merhamet demektir. RABIA, Batı'nın sahte değerlerinin yıkıldığı yerdir. R4BIA, ölerek özgürleşen Mısır kahramanlarıdır."

Sitenin dikkat çeken bir özelliği de kime ait olduğuna dair künye bilgisine sahip olmaması. www.r4bia.com sitesinde künye bilgisi yerine "Hiç bir ülke, hiçbir grup ya da fert bu işareti tek başına sahiplenmeyerek Allah'ın (CC) şehit kanlarıyla verdiği uyanış bereketini gölgelemiyor. Bu sitenin sahipleri de bu işaretin sahibi ve yönlendiricisi değildir, İslam'ın hizmetkarlarıdır" açıklaması yer alıyor.

SOSYAL MEDYADA MUHAMMED MURSİ'Yİ UNUTMADI 

Şehit Muhammed Mursi’nin ölüm yıl dönümünde sosyal medya kullanıcıları duygusal paylaşımlarda bulundu. İşte o mesajlardan bazıları şöyle;