DR. CEMİL PASLI

-YENİ- YA 3 T’Lİ (TESPİT-TENKİT-TEKLİF) KONUŞUN, YA DA EBEDİYEN SUSUN!

• admin
• 28 Nisan 2025
• Yazar
• 25 Görüntüleme

YA 3 T’Lİ (TESPİT-TENKİT-TEKLİF) KONUŞUN, YA DA EBEDİYEN SUSUN!

Dünyada yaratılmış bütün eşyanın kullanım durumumuza göre endikasyonları (iyi tarafları) veya kontra-endikasyonları (kötü tarafları) vardır.

Bize göre iyi tarafları ağır basan eşyaları tercih ederiz, kullanırız, yeriz, içeriz.

Bize yüklenen takva ve fücur programlarını (Şems,91/8) özgür irademizle seçerken bazen takva bazen de fücuru seçeriz.

İnsanız. Kodlarımızda hata yapma kabiliyeti yerleştirilmiştir.

Allah mizanında sevap ve hataları ayıklayacak, sevapları ağır gelen kazanacak.

Hatasızlık veya “sıfır hata” diye bir durum yok.

Peygamberler (a.s.) dahi “zelle” tabir ettiğimiz hatalar yapmışlar; ancak bu hata onların Peygamberlik makamına zarar vermemiş, hatta ümmetlerine hata yaptıklarında nasıl tövbe–istiğfar edecekleri konusunda da misal olmuşlar.

Hatta iyilik tarafı en yüksek eşyaların kullanımında dahi dozu aşarsak faydadan çok zarar verir.

Pisagor (M.Ö. 570-495)’un Adalet kupası her davranışta dozun, orta yolun önemine işaret eder.

“Dünyada her şey zehirdir. Önemli olan dozdur.” Paracelsus (1491-1541)

“Gayr-i memnunlar medeniyet kuramaz”der İbn Haldun (1332-1406)

Toplumda insanlar ağızları ishal olmuşçasına konuşuyor ve bu konuşmaların ezici çoğunluğu olumsuzluk/karamsarlık/ümitsizlik üzerine…

Konuştuğun konuya dair;

3 kere okuma yapmadıysan,

2 kez o konunun uzmanından dinlemediysen,

1 defa 3 okuyup iki dinlediğini 3 T (Tespit-Tenkit-Teklif) çerçevesinde yazmadıysan,

Bilgi sahibi olmadan fikir sahibi olduysan,

Kendin karamsarlık cehennemine hızla yuvarlanırken çevrene de zarar veriyor, kul hakkına giriyorsun.

Bak Allah bu konuda desteksiz konuşanları nasıl uyarıyor:

“Hakkında kesin bilgi sahibi olmadığın şeyin peşine düşme. Çünkü kulak, göz ve gönül, bunların hepsi yaptıklarından sorumludur.“İsra, 17/36.

Peygamberimiz, “Senin en zararlı düşmanın (iki bacağın ve iki dudağın arasındaki) nefsindir.” Sözüyle dilimize ve namusumuza sahip çıkmamızı öğütler.

Şeytanın en çok bu iki noktadan bizi vurmaya çalışacağına dikkat çeker.

Ama iki dudak arasındaki dil en önemlisidir; zira bütün işler oradan başlar.

Allah, “siz dillerini temiz tutun ben de elleriniz temiz tutayım” der.

Yine Hz. Peygamber (s.a.v.) “Kim insanlar helak oldu, helak oldu derse, en evvel kendisi helak olur” sözüyle rezonans yasasına, olumsuzluğu çağırmanın, oaraya odaklanmanın zararına işaret etmiştir.

İmam Maturidi, “Sözlerinize dikkat edin! Kader sözlerinize müvekkeldir. Konuştuğunuzu yaşarsınız” cümlesiyle ağızdan çıkan kelimelerin ehemmiyetini belirtir.

O halde iki dudağı açıp bir kelime etmeden önce iyi düşünün!

Ya 3 T’li (Tespit-Tenkit-Teklif) konuşun, ya da ebediyen susun!

Either Speak with the 3 T’s (Detection-Criticism-Proposal), or Remain Silent Forever!

All created things in the world have indications (good sides) or contra-indications (bad sides) according to our usage.

We prefer, use, eat and drink the things that have more good sides in our opinion.

While choosing the programs of piety and immorality imposed on us (Shams, 91/8) with our free will, we sometimes choose piety and sometimes immorality.

We are human. The ability to make mistakes is built into our codes.

Allah will sort out the good and bad on His scale, and the one with more good deeds will win.

There is no such thing as errorlessness or “zero mistakes”.

Even the Prophets (pbuh) made mistakes that we call “zelle”; however, this mistake did not harm their status as Prophets, and they even became examples for their ummah on how to repent and ask for forgiveness when they make mistakes.

Even if we exceed the dose in the usage of the things with the highest good side, it will cause more harm than good.

Pythagoras’ (570-495 B.C.) Justice cup points to the importance of dose, the middle way in every behavior.

“Everything in the world is poison. The important thing is the dose.” Paracelsus (1491-1541)

“The dissatisfied cannot establish civilization,” says Ibn Khaldun (1332-1406)

People in society talk as if their mouths were diarrhea and the overwhelming majority of these conversations are about negativity/pessimism/hopelessness…

If you have not read the subject you are talking about 3 times,

If you have not listened to an expert on that subject 2 times,

If you have not written what you have read 3 times and listened to twice within the framework of 3 T (Detection-Criticism-Proposal),

If you have formed an opinion without being informed,

While you are rapidly sliding into the hell of pessimism, you are also harming those around you and violating the rights of others.

Look how Allah warns those who speak without support on this subject:

“Do not pursue that about which you have no definite knowledge. Because the ear, the eye and the heart are all responsible for what they do.” Al-Isra, 17/36.

Our Prophet advises us to protect our tongue and honor with the words, “Your most harmful enemy is your ego (between your legs and lips).”

He draws attention to the fact that Satan will try to hit us the most from these two points.

But the tongue between the lips is the most important; because all work starts from there.

Allah says, “Keep your tongues clean, and I will keep your hands clean.”

Again, the Prophet (pbuh) pointed out the law of resonance and the harm of invoking negativity and focusing on it with the words, “Whoever says people are destroyed, they are destroyed, he himself will be destroyed first.”

Imam Maturidi emphasized the importance of the words that come out of the mouth with the sentence, “Be careful with your words! Destiny depends on your words. You live what you speak.”

So think carefully before you open your lips and say a word!

Either speak with the 3 T’s (Detection-Criticism-Proposal), or remain silent forever!